Ý Nghĩa & Phân Loại Biểu Tượng Cảnh Báo Hóa Chất Độc Hại

Hóa chất mang lại nhiều lợi ích cho đời sống con người nhưng luôn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng như cháy nổ, tổn hại sức khỏe, ô nhiễm môi trường…. Để kiểm soát các mối nguy này, cộng đồng quốc tế đã thống nhất áp dụng tiêu chuẩn toàn cầu GHS, trong đó, các biểu tượng cảnh báo hóa chất độc hại đóng vai trò quan trọng nhất. 

Hiểu rõ ý nghĩa, phân loại biểu tượng và biện pháp phòng hộ tương ứng là nền tảng cốt lõi để đảm bảo an toàn tối đa khi làm việc. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yếu tố an toàn thiết yếu này.

Nhãn hóa chất là gì?

Nhãn hóa chất là các thông tin được dán hoặc in trực tiếp lên bao bì của thùng chứa, chai lọ đựng hóa chất.... Nó cung cấp thông tin cần thiết về đặc tính nguy hiểm của hóa chất đó, biện pháp phòng ngừa và hướng dẫn xử lý an toàn.

Nhãn hóa chất tẩy rửa

Một nhãn hóa chất đảm bảo an toàn bắt buộc phải tuân theo hệ thống tiêu chuẩn quốc tế GHS, bao gồm các yếu tố sau:

- Biểu tượng cảnh báo nguy hiểm: 9 biểu tượng tiêu chuẩn để cảnh báo nhanh về các nhóm nguy hại chính.

- Từ cảnh báo: Chỉ sử dụng một trong hai từ: Nguy hiểm (Danger) cho mức độ nghiêm trọng cao hoặc Cảnh báo (Warning) cho mức độ ít nghiêm trọng hơn.

- Tuyên bố nguy hiểm: Các câu mô tả bản chất của mối nguy (ví dụ: H302: Có hại nếu nuốt phải).

- Tuyên bố phòng ngừa: Các hướng dẫn về cách xử lý, lưu trữ và thải bỏ hóa chất an toàn (ví dụ: "Mang găng tay bảo hộ")

- Nhận dạng sản phẩm: Tên hóa học, tên thương mại, mã CAS… phải trùng khớp chính xác với thông tin trong Phiếu an toàn hóa chất SDS.

- Nhận dạng nhà cung cấp: Bao gồm tên, địa chỉ và số điện thoại liên hệ của nhà sản xuất hoặc nhà phân phối.

>>> ĐỌC THÊM: Hóa Chất Độc Hại Là Gì? Định Nghĩa, Phân Loại Và Cách Phòng Tránh

Các nhãn hóa chất nguy hiểm bạn cần biết

Hệ thống GHS sử dụng 9 biểu tượng cảnh báo nguy hiểm, các hình ảnh đơn giản, dễ nhận biết, được đặt trong hình thoi có đường viền màu đỏ và nền trắng. Việc nắm vững cách đọc và hiểu các thông điệp truyền tải từ các cảnh báo hóa chất này sẽ giúp người lao động chủ động hơn trong việc phòng ngừa tai nạn.

Hệ thống GHS sử dụng 9 biểu tượng cảnh báo nguy hiểm

1. Các biểu tượng cảnh báo nguy hiểm vật lý

Biểu tượng trong nhóm này dùng để cảnh báo về các nguy cơ phát sinh từ tính chất vật lý của hóa chất. Chúng thường xuất hiện trên lọ hóa học, thùng chứa hoặc các biển báo chất độc hại tại khu vực lưu trữ, sản xuất, cháy nổ, nguy hiểm áp suất…

Ngọn lửa: Cảnh báo các chất dễ cháy (chất lỏng, chất rắn hoặc khí), chất tự phản ứng, chất nóng lên khi tiếp xúc với không khí hoặc chất thải ra khí dễ cháy khi tiếp xúc với nước.

Ngọn lửa trên vòng tròn: Cảnh báo các chất ôxy hóa. Những chất này có thể gây ra hoặc góp phần vào sự cháy của các vật liệu khác bằng cách giải phóng ôxy.

Bom nổ: Cảnh báo các chất gây nổ, chất tự phản ứng nguy hiểm và các hợp chất hữu cơ có nguy cơ phát nổ dưới tác động của nhiệt hoặc ma sát.

Bình khí nén: Cảnh báo cho các loại khí nén, khí hóa lỏng, khí hóa lỏng đông lạnh hoặc khí hòa tan có  áp suất cao bên trong có thể gây nổ hoặc vỡ khi bị làm nóng hoặc va đập mạnh.

Những biểu tượng cảnh báo nguy hiểm thường xuất hiện trong các ngành công nghiệp hóa chất, sản xuất sơn, chất tẩy hoặc trong phòng thí nghiệm, nơi có sử dụng lọ hóa học chứa chất dễ phản ứng.

2. Cảnh báo hóa chất nguy hiểm cho môi trường

Không chỉ ảnh hưởng đến con người, nhiều hóa chất có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái. Nhóm này tập trung vào các biểu tượng cảnh báo hóa chất độc hại đối với môi trường sống.

Cây chết và cá chết: Cảnh báo các chất nguy hiểm cấp tính hoặc mãn tính cho môi trường nước, bao gồm cả cá, thực vật thủy sinh và hệ sinh thái.

3. Cảnh báo nguy hiểm về thể chất và sức khỏe

Nhóm này cảnh báo về các tác hại có thể xảy, từ kích ứng nhẹ đến nguy cơ gây ung thư, đột biến tế bào. Việc nắm rõ các biểu tượng cảnh báo nguy hiểm này là điều kiện tiên quyết để lựa chọn và sử dụng đúng trang thiết bị bảo hộ cá nhân.

Đầu lâu xương chéo: Độc cấp tính (gây tử vong, độc hại nghiêm trọng ngay lập tức, dù chỉ là một lượng nhỏ).

Dấu chấm than: Kích ứng da/mắt; nhạy cảm da; độc tính cấp tính nhẹ hơn; độc tính cơ quan đích (buồn ngủ hoặc chóng mặt).

Nguy hiểm sức khỏe: Các mối nguy sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:

- Chất gây ung thư.

- Chất gây đột biến.

- Độc tính sinh sản.

- Độc tính cơ quan đích cụ thể sau khi phơi nhiễm lặp lại.

- Nguy hiểm hít phải.

Ăn mòn: Gây bỏng, hư hại da nghiêm trọng và tổn thương mắt nghiêm trọng. (Biểu tượng này thuộc cả nhóm Nguy hiểm Vật lý và Nguy hiểm Sức khỏe).

4. Cảnh báo hóa chất nguy hiểm trong vận chuyển

Trong quá trình vận chuyển, các biển báo hóa chất độc hại được quy định bởi các tổ chức như Liên Hợp Quốc (UN), IATA (hàng không), IMDG (hàng hải), thường là hình thoi có màu sắc và biểu tượng riêng, nhưng cũng đại diện cho các nhóm nguy hiểm tương tự như GHS, ví dụ:

Các biển báo hóa chất vận chuyển được quy định bởi UN, IATA, IMDG

Màu đỏ với ngọn lửa: Chất lỏng, chất rắn hoặc khí dễ cháy.

Màu cam/đen: Chất nổ.

Màu trắng/đen: Chất độc.

Người vận chuyển bắt buộc phải dán nhãn UN và biển cảnh báo hóa chất độc hại phù hợp lên phương tiện và bao bì để cảnh báo các đội ứng phó khẩn cấp.

Trang bị đồ bảo hộ khi tiếp xúc với hóa chất

Việc nhận diện các biểu tượng cảnh báo nguy hiểm trên nhãn là bước đầu, nhưng việc trang bị và sử dụng đúng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) mới là yếu tố quyết định sự an toàn khi làm việc với các lọ hóa học hoặc thùng chứa lớn.

Mỗi loại hóa chất có đặc tính xâm nhập và gây hại khác nhau. Vì vậy, việc lựa chọn thiết bị bảo hộ cá nhân phải dựa trên bảng dữ liệu an toàn (SDS) của hóa chất đó. Bốn loại trang bị dưới đây là thiết yếu và cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước mỗi lần sử dụng để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa.

>>> ĐỌC THÊM: Các Trang Thiết Bị Bảo Hộ Cần Thiết Cho Công Nhân Ngành Hóa Chất

Quần áo chống hóa chất

Quần áo chống hóa chất được thiết kế để ngăn chặn sự thẩm thấu của dung môi, axit, bazơ, khí độc và các tác nhân hóa học khác. Đây là trang bị bắt buộc với những ai làm việc trực tiếp trong môi trường thí nghiệm, nhà máy hóa chất, khu vực có biển cảnh báo hóa chất độc hại.

Đồ bảo hộ chống hóa chất nên làm từ vật liệu chống thấm

Để chống lại các chất có tính ăn mòn hoặc độc tính cao, người lao động cần trang bị các bộ đồ bảo hộ toàn thân, làm từ vật liệu có khả năng chống thấm và kháng hóa chất chuyên biệt như Tyvek hoặc các loại polyme tổng hợp. 

Mục đích là để ngăn hóa chất lỏng, hơi hoặc hạt rắn tiếp xúc với da, tóc và quần áo cá nhân. Việc lựa chọn cấp độ bảo vệ (Level A, B, C, D) phải tương xứng với mức độ nguy hiểm của hóa chất.

>>> THAM KHẢO ĐỒ BẢO HỘ CHỐNG HÓA CHẤT: Quần Áo Chống Hóa Chất Đủ Loại GIÁ TỐT 2025

Găng tay chống lại hóa chất

Nên sử dụng đúng loại găng tay vì tay là nơi tiếp xúc trực tiếp

Găng tay chống lại hóa chất phải được lựa chọn dựa trên thời gian tiếp xúc dự kiến và khả năng chống thấm của vật liệu như nitrile, butyl, viton… Việc sử dụng sai loại găng tay có thể gây ra nguy cơ cao hơn không sử dụng, do găng tay bị hóa chất xuyên qua mà người dùng không nhận biết được.

>>> THAM KHẢO SẢN PHẨM: Găng Tay Chống Hóa Chất Ansell 37-185 Bảo Vệ Tay Khỏi Hóa Chất

Mặt nạ phòng độc

Chất độc lẫn trong không khí có thể gây nguy hiểm nếu hít phải

Tùy thuộc vào nồng độ và tính chất của chất độc trong không khí, mặt nạ phòng độc có thể là loại lọc khí (APRs) sử dụng hộp lọc than hoạt tính chuyên dụng hoặc là thiết bị thở độc lập (SCBA) cung cấp nguồn không khí sạch từ bình nén, dùng cho các môi trường nguy hiểm tính mạng.

Giày chống hóa chất

Sử dụng giày, ủng bảo hộ trong môi trường bắn tóe

Giày chống hóa chất thường là ủng cao su hoặc polyme tổng hợp có khả năng chống thấm và chống trơn trượt cao để bảo vệ đôi chân khỏi sự đổ tràn, bắn tóe hoặc đi vào khu vực nhiễm hóa chất. 

Trong môi trường công nghiệp nặng, chúng còn được trang bị mũi thép hoặc vật liệu composite để bảo vệ khỏi nguy cơ vật nặng rơi, đảm bảo an toàn toàn diện cho người lao động.

>>> THAM KHẢO SẢN PHẨM: Ủng Cao Su Mũi Thép Jogger Hercules

Việc nắm vững và tuân thủ các quy tắc an toàn dựa trên biểu tượng cảnh báo hóa chất độc hại không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nền tảng cho sự an toàn. Hiểu được các biểu tượng này giúp chúng ta chủ động kiểm soát rủi ro, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, cũng như gìn giữ môi trường sống.

Để đảm bảo người lao động luôn được bảo vệ tối đa trước mọi rủi ro về hóa chất, việc trang bị thiết bị bảo hộ chất lượng cao, đúng tiêu chuẩn là điều không thể thiếu. Tại Bảo Hộ Lao Động An Toàn Việt, chúng tôi tự hào cung cấp đầy đủ các giải pháp bảo hộ chuyên biệt cho môi trường hóa chất, bao gồm quần áo, găng tay, giày chống hóa chất và mặt nạ phòng độc, giúp bạn tự tin làm việc trong môi trường nguy hiểm nhất.